De anaalklieren zijn twee kleine geurkliertjes die in de sluitspier van de anus ingebed liggen.
Bij de voorouders van onze honden gaven ze de ontlasting een speciaal geurtje. Hiermee werd het territorium afgebakend.
Bij onze huishonden is deze functie grotendeels verloren gegaan. De kliertjes zijn er nog wel en kunnen voor veel overlast zorgen door overvuld en/of ontstoken te raken.
Klachten
Als de kliertjes overvuld of ontstoken zijn, gaan honden in de omgeving (rond de staart) zitten likken en bijten, soms tot bloedens toe. Deze irritatie kan zich uitbreiden over het hele lichaam.
Ook het zogenaamde sleetje rijden is een poging om van de irritatie en jeuk af te komen. De hond schuift hierbij met z’n achterste over de grond, vaak met de achterpoten omhoog.
Een ander probleem is het anaalklierabces (steenpuist). Hierbij is een ontsteking ontstaan in de anaalklier en is het kliertje gevuld met pus. Dit baant zich vervolgens een weg naar buiten.
Als het abces nog niet is doorgebroken ziet u naast de anus een zeer pijnlijke zwelling, is het wel doorgebroken dan ziet u naast de anus een klein gaatje waar bloed en pus uitkomt.
Diagnose
Heeft uw hond jeuk bij zijn staartwortel of al over grote delen van zijn lijf, rijdt hij sleetje of ziet u een vreemde zwelling bij zijn anus dan is de kans groot dat er iets mis is met z’n anaalklieren en is een bezoek aan uw dierenarts aan te raden.
Uw dierenarts zal eerst kijken of er misschien nog andere oorzaken zijn voor de klachten (lintwormen, vlooien) en vervolgens de anaalklieren van de hond of kat bevoelen.
Aangezien de kliertjes in de sluitspier zitten betekent dit dat hij de hond rectaal zal moeten onderzoeken. Met een vinger in de anus wordt de anaalklier opgezocht en indien nodig schoongemaakt.
De behandeling is voor de hond onaangenaam, maar alleen bij een ontsteking echt pijnlijk. Het stinkt wel!
Behandeling
In de meeste gevallen is het voldoende dat de kliertjes worden leegdrukt, maar in enkele gevallen is verdere behandeling noodzakelijk.
Wanneer de anaalklieren ontstoken zijn zal de dierenarts uw dier een medicijnenkuur voorschrijven om de jeuk en irritatie de kop in te drukken.
Anaalklierabcessen worden geopend en uitgespoeld, dit is zo pijnlijk dat ze een roesje krijgen. Ook hier wordt met medicijnen nabehandeld om de ontsteking weg te krijgen.
Bij sommige dieren helpt het leegdrukken van de kliertjes maar heel kort. Na enkele weken zijn ze weer vol en beginnen de problemen opnieuw.
In deze gevallen is het verstandig om de klieren operatief weg te laten nemen.
Operatie
Zoals gezegd is het mogelijk om de klieren operatief te verwijderen. Uw huisdier wordt verdoofd, de haren om de anus worden weggeschoren en de anaalklieren leeggedrukt.
De kliertjes worden gevuld met een kunststof om ze tijdens de operatie makkelijker terug te vinden. Naast de anus wordt een klein sneetje gemaakt en de anaalklier wordt uit de sluitspier gepeld en verwijderd. Vervolgens wordt de wond gehecht.
De andere klier wordt op dezelfde wijze behandeld. De sluitspier mag niet worden beschadigd, omdat dit zou kunnen leiden tot incontinentie – het niet meer op kunnen houden van ontlasting.
Dit zelfde risico bestaat bij een anaalklierabces. Het is belangrijk dat dit door een snelle behandeling voorkomen wordt.