Met name in de lente en zomer worden vele huisdieren en hun baasjes geplaagd door vlooien.
Echter ook in de herfst en winter gaat dit probleem, meestal sluimerend, door.
Aangezien veel mensen dit laatste niet weten en daardoor onvoldoende consequent vlooien bestrijden, krijgen zij ieder voorjaar weer te maken met een vlooienprobleem.
In dit artikel proberen we uit te leggen hoe vlooien leven en hoe u met deze kennis gewapend, een goede bestrijding op poten kan zetten.
Levenscyclus van de vlo
Vlooien zijn insecten en kennen daardoor verschillende levensfasen.
Net zoals vlinders leggen volwassen vlooien eieren waaruit larfjes komen (rupsen).
Deze larfjes zullen na verloop van tijd een pop (cocon) vormen, waarin de larf langzaam verandert in een volwassen vlo (net zoals de rups in de pop verandert in een vlinder).
Een vlo kan zeer lang in deze cocon overleven. Als hij “rijp” is en er loopt iemand langs (hond, kat of u) dan komt hij in een fractie van een seconde uit zijn cocon, en springt op de passant.
Volwassen vlooien zijn slechts het topje van de ijsberg: 1% van de vlooien populatie. 99% van het probleem wordt gevormd door de eitjes, larven en poppen.
Vlooien leven slechts een aantal weken, eitjes komen gemiddeld na 1-10 dagen uit, larven verpoppen na 5-10 dagen.
De poppen kunnen wel 2 jaar overleven.
Ook 's winters gaat dit proces door, want de cyclus speelt zich binnenshuis af, en daar is het altijd warm. 's Winters gaat het wel veel trager omdat de luchtvochtigheid dan veel lager is dan in de zomer.
Behalve warmte hebben ze ook vocht nodig om te ontwikkelen. Goed dweilen versnelt dus de cyclus in de winter.
Volwassen vlooien leven uitsluitend op honden en katten en zelden op mensen.
Zij springen nooit over van dier naar dier of van dier naar mens. Zij zitten dus ook niet op het gras, in het bos of in struiken (zie bovenstaande figuur en tekst).
Hun complete leefwereld is de vacht van de hond of de kat en deze verlaten zij niet. Besmetting vindt plaats via de boven beschreven weg: via ei, larve en pop.
Volwassen vlooien in de vacht van een huisdier leggen eitjes in de tijd dat het huisdier slaapt. Deze vallen op de grond, en dus in zijn “nest”.
Dit is uw huis, en natuurlijk vooral de plek waar hij slaapt.
De eitjes zijn microscopisch klein, en worden al indien iemand langsloopt meegezogen. Zo verspreiden zij zich door het huis. Uit de eitjes komen larfjes, die na een tijdje verpoppen en uiteindelijk weer volwassen vlooien geven.
Verspreiding van de eitjes vindt plaats via uw schoenen of kleren. U neemt ze mee naar andere plekken, bijvoorbeeld naar het huis van mensen die u bezoekt. Hebben deze ook huisdieren dan zal de cyclus daar gewoon doorgaan.
Omgekeerd kan uw huisdier zich besmetten door bij anderen op bezoek te gaan, of doordat iemand bij u de eitjes mee naar binnen neemt. Dus niet doordat hij buiten met honden heeft gespeeld.
Ieder jaar opnieuw krijgen wij veel mensen met een vlooienplaag die alleen een kat hebben die nooit buiten komt. Pas nadat wij dit verhaal hebben gehouden begrijpen zij hoe dit mogelijk is.
Hoe merkt u dat uw huisdier vlooien heeft?
U heeft volwassen vlooien zien kruipen in de vacht van uw huisdier; dit zijn afgeplatte, zeer snelle, donkerbruine diertjes.
U heeft kleine zwarte “vlooienpoepjes” in de vacht gevonden tijdens het borstelen of inspectiebeurt.
Uw huisdier heeft jeuk (krabben, bijten, likken, schuren), wellicht al kale plekken met wondjes en korstjes op de lage rug en staart.
Wat kunt u eraan doen?
Indien er geen klachten zijn, preventief.
Gezien het feit dat slechts 1% van het probleem gevormd wordt door de volwassen vlo, is het niet de eerste keus om vlooiendodende middelen te gebruiken.
U kunt dan beter uw aandacht richten op het voorkomen van een probleem.
Er zijn middelen te koop die u aan uw hond of kat toedient en die er voor zorgen dat volwassen vlooien steriel worden. Zij kunnen zich niet meer voortplanten, een soort anticonceptiepil voor de vlo.
Zo kan een incidentele vlo niet leiden tot een besmetting in huis, en bestrijdt u dus de 99% van het probleem.
Insleep van buiten af is nooit te voorkomen, maar kan dan niet tot een probleem leiden.
Er zijn twee van deze middelen op de markt: Program ® hetgeen u eenmaal per maand moet toedienen als pil of als olie door het eten, en Cyclio ® een pipetje voor in de hals dat u een maal per drie maanden moet toedienen.
Aangezien u nu weet dat vlooien het hele jaar door actief zijn, begrijpt u dat het verstandig is om deze middelen dan ook het gehele jaar toe te passen.
Alleen op die maniervoorkomt u problemen (“vlooienexplosie” als in een keer al die poppen rijp zijn) in het warme jaargetijde.
Indien er vlooien of vlooienpoepjes zijn ontdekt.
Meestal hebben de huisdieren dan last van de volwassen vlooien.
Jeuk hetgeen zich uit in krabben, likken, bijten of schuren. Er ontstaan kale plekken en soms zelfs wondjes op de rug en staart (= miliaire dermatitis).
Nu is het zeker zinvol om de volwassen vlooien te bestrijden, want uw huisdier moet zo snel mogelijk van zijn probleem af.
Het snelste werken antivlooiensprays. Zij doden meestal binnen een dag alle vlooien. Let wel: als er volwassen vlooien zijn gevonden, weet u dus zeker dat uw huis besmet is met eitjes en larven.
Deze komen na verloop van tijd uit, en er vindt opnieuw besmetting plaats. Alleen een vlooiendodend middel gebruiken is dan dus dweilen met de kraan open.
Naast bestrijding van de volwassen vlooien zult u dan óf uw huis moeten behandelen met goede omgevingspray, óf uw huisdier moeten behandelen met de eerder genoemde producten die voorkomen dat de vlooien eitjes leggen.
Bij ernstige besmetting zou ik u de combinatie van drie deze drie soorten middelen aan raden.
Goede vlooiensprays zijn Frontline ® (spray voor hond en kat, ook als pipetje voor in de hals te verkrijgen), Defendog ® (spray voor honden) en Defencat ® (schuim voor de kat te behandelen).
Goede omgevingspray is bijvoorbeel Indorex ® mand- en tapijtspray.
Zijn er vlooien gevonden dan is het wijs om uw huisdier ook tegen lintworm te behandelen, daar vlooien lintworm overbrengen. Hiertegen is Drontal ® een goed middel.
Tot slot
Koop uitsluitend goede producten; deze zijn verkrijgbaar bij uw dierenarts.
Ga bij een vlooienprobleem te rade bij uw dierenarts.
Vlooienbestrijding dient het gehele jaar door plaats te vinden; dit is de enige mogelijkheid tot het voorkomen van (grote) problemen 's zomers.
Biergist, knoflook of wat voor huismiddeltjes dan ook zijn niet effectief.
Vlooienbanden en vlooienshampoo werken onvoldoende; er zijn betere alternatieven te koop, die uiteindelijk goedkoper zijn.