Agressie is één van de meest voorkomende en meest ernstige gedragsproblemen bij honden.
Elk jaar maken meer dan een miljoen mensen melding van een hondenbeet. Men denkt dat het werkelijke aantal hondenbeten dubbel zo hoog ligt.
Minstens de helft van de slachtoffers zijn kinderen jonger dan 10 jaar.
Vaak heeft agressie te maken met dominant gedrag.
Men moet een onderscheid maken tussen agressie naar mensen toe en agressie naar andere honden toe. De eerste vorm is nooit toelaatbaar.
Agressie naar andere honden heeft vaak te maken met dominantieproblemen binnen de roedel: één hond kent zijn plaats niet binnen de roedel van het gezin.
Naast agressie door dominantie onderscheidt men ook nog defensieve agressie (honden die zich in het nauw gedreven voelen en zich willen verdedigen), agressie door angst, pijn of straf. territoriale agressie, ouderschapsagressie (verdediging van de pups) en predatorische agressie (het willen doden van een ‘prooi’).
Agressie heeft ook een erfelijke achtergrond.
Symptomen
Bij agressie ten gevolge van dominantie zal de hond tekenen van dominant gedrag vertonen:
- opspringen
- altijd bovenaan willen zitten (op een stoel, bank, hoedenplank van de wagen)
- rijden op een been
- altijd eerst door de deur gaan
- in huis het gevoeg doen
- bevelen negeren
- aan de leiband trekken
- “dominante houding”: staart onbeweeglijk omhoog en kop omhoog
- in de ogen kijken en niet wegkijken
- overdreven beschermend over ‘bezittingen’
- grommen of happen
- weglopen en lange periodes van vrij rondwaren
- niet uit de weg willen gaan
Deze gedragingen kunnen voortekenen zijn van agressief gedrag zoals bijten. Het is belangrijk om dit gedrag tijdig te herkennen en het niet te negeren.
Vaak is er al een lange voorgeschiedenis van dominant gedrag alvorens de hond tot bijten overgaat.
Diagnose
De diagnose van agressie kan door een leek gesteld worden: honden mogen in geen enkel geval mensen bijten.
Behandeling
De behandeling van agressie hangt uiteraard af van de juiste oorzaak en het type van de agressie.
De behandeling van dominante agressie kan soms erg moeilijk zijn gezien het belang van de socialisatie van de hond.
Eénmaal de socialisatieperiode achter de rug is kan het erg moeilijk zijn om nog te corrigeren.
Agressie tegenover een andere hond van de roedel/het gezin kan best onderling opgelost worden. Als men niet tussenkomt zullen de honden vaak onderling uitmaken wie de baas is.
Een veel gemaakte fout is dat mensen proberen om de honden op gelijke hoogte te stellen.
Geef juist de ‘verliezende hond’ op zijn donder en prijs de ‘winnende’ hond voor zijn gedrag. Beide honden zullen gesterkt worden in hun rang en de agressie kan zo ophouden.
Erge gevallen van agressie vereisen vaak een gedragsspecialist.
Prognose
Indien een duidelijke oorzaak kan gevonden worden voor het agressief gedrag en deze kan aangepakt worden, is de prognose goed.
De meest voorkomende vorm van agressie heeft te maken met gebrekkige socialisatie. Jammer genoeg is de prognose in dit geval niet altijd even goed: een hond die éénmaal gebeten heeft, heeft een grotere kans om dit gedrag nogmaals te herhalen.
Preventie
Socialisatie! Vaak kan agressief gedrag voorkomen worden door de hond goed te socialiseren.
Het is van uitermate groot belang om puppies tussen de leeftijd van 8 en 12 weken met zoveel mogelijk andere dieren, kinderen van alle leeftijden en volwassenen te laten kennis maken en ze te leren dat deze andere dieren of mensen leuk zijn.
Een pup die geplaagd wordt door een kind kan voor de rest van zijn leven kinderen als negatief ervaren.
Het is ook belangrijk om deze socialisatie te onderhouden door op regelmatige tijdstippen opnieuw contact te leggen met andere dieren of mensen.
Men mag nooit aanvaarden dat een hond hoger in rang komt te staan dan een lid van het gezin. Het is erg belangrijk om de vroege tekens hiervan op te vangen en in te grijpen.
Gezien de deels erfelijke achtergrond is het sterk aan te raden om niet te kweken met agressieve honden.
Men kan ook de volgende regels in acht nemen om het risico op een hondenbeet te verminderen wanneer men met een dominante hond geconfronteerd wordt:
- Kom niet ongevraagd op andermans terrein.
- Draai niet om en loop niet weg van een hond die bedreigend gedrag vertoont, stilstaan of rustig achteruitstappen zonder de rug te draaien is beter.
- Vaak kan het helpen om te blijven staan en de hond een kort commando te geven (‘stop!’, ‘zit!’) zonder zelf overdreven dominant over te komen.
- Vermijdt direct oogcontact.
- Indien een hond je achtervolgt tijdens het fietsen: stap af en zet de fiets tussen jezelf en de hond. probeer niet sneller te fietsen: dit kan de hond aanzetten om de achtervolging in te zetten.
- Aai geen hond die je niet kent.
- Blijf af van een etende of slapende hond.
- Vermijdt getrainde waakhonden.
- Blijf kalm.
- Laat de hond aan je snuffelen.
- Spreek de hond op een kalme manier aan, roepen en tieren helpen niet.
Indien de hond toch aanvalt kan men de kansen verhogen door:
- In een boom te klimmen.
- Iets naar de hond te gooien zodat hij daar zijn agressie op kan afwerken of zal opgeschrikt worden: een jas, tas, boek, fiets.
- Indien men op de grond ligt en aangevallen wordt is het best om in een bal op te krullen en nek en hoofd met de armen te beschermen.